વાત બુદ્ધિમત્તા અને પરીકથાની

 “ɪꜰ ʏᴏᴜ ᴡᴀɴᴛ ʏᴏᴜʀ ᴄʜɪʟᴅʀᴇɴ ᴛᴏ ʙᴇ ɪɴᴛᴇʟʟɪɢᴇɴᴛ, ʀᴇᴀᴅ ᴛʜᴇᴍ ꜰᴀɪʀʏ ᴛᴀʟᴇꜱ, ɪꜰ ʏᴏᴜ ᴡᴀɴᴛ ᴛʜᴇᴍ ᴛᴏ ʙᴇ ᴠᴇʀʏ ɪɴᴛᴇʟʟɪɢᴇɴᴛ, ʀᴇᴀᴅ ᴛʜᴇᴍ ᴍᴏʀᴇ ꜰᴀɪʀʏ ᴛᴀʟᴇꜱ.”

- ᴀʟʙᴇʀᴛ ᴇɪɴꜱᴛᴇɪɴ

આલ્બર્ટ આઈન્સ્ટાઈનને આભારી આ ઉક્તિ સૂચવે છે કે બાળકોને પરીકથાઓ વાંચવાથી તેમની બુદ્ધિમત્તા વધે છે, અને વધુ પરીકથાઓ વાંચવાથી તેમની બુદ્ધિમત્તા ખૂબ જ વધે છે. આનું અર્થઘટન અને તેની અસરોનું વિગતવાર વર્ણન નીચે મુજબ છે:

૧. કલ્પનાશક્તિ અને સર્જનાત્મકતા:

પરીકથાઓ જાદુ, પૌરાણિક પ્રાણીઓ અને અસાધારણ સાહસોથી ભરપૂર હોય છે. આ વાર્તાઓ તેની સાથે સંકળાયેલાં બાળકની કલ્પનાશક્તિને ઉત્તેજન આપે છે, જે તેમને વાસ્તવિકતાની મર્યાદાઓથી આગળ વિચારવા પ્રોત્સાહિત કરે છે. આ સર્જનાત્મક વિચારસરણી સમસ્યાના નિરાકરણ કરવા માટેનું અને નવીનતાનું મૂળભૂત અંગ છે, જે બુદ્ધિમત્તાના મહત્વના ઘટકો ગણાય છે.

૨. જ્ઞાનાત્મક વિકાસ:

પરીકથાઓમાં ઘણીવાર નૈતિક દ્વિધાઓ, પાત્રોની પ્રેરણાઓ અને કારણ-અસરના સંબંધો સાથે જટિલ વાર્તાઓ હોય છે. જ્યારે બાળકો આ વાર્તાઓ સાંભળે છે અથવા વાંચે છે, ત્યારે તેઓ વિચારશીલ કૌશલ્યોનો અભ્યાસ કરે છે, જેમ કે પાત્રોના નિર્ણયોનું વિશ્લેષણ કરવું અથવા પરિણામોની આગાહી કરવી, જે તેમની જ્ઞાનાત્મક ક્ષમતાઓને વધારે છે.

૩. ભાવનાત્મક બુદ્ધિ:

ઘણી પરીકથાઓ સારા વિરુદ્ધ દુષ્ટ, નૈતિકતા, અને સહાનુભૂતિ જેવા સર્વવ્યાપી વિષયોની શોધ કરે છે. પાત્રોના સંઘર્ષો અને જીત સાથે જોડાઈને, બાળકો ભાવનાત્મક બુદ્ધિ વિકસાવે છે, પોતાની લાગણીઓ અને અન્યની લાગણીઓને સમજવાનું શીખે છે, જે એકંદર બુદ્ધિમત્તાનું મહત્વનું પાસું છે.

૪. ભાષા અને શબ્દભંડોળ:

પરીકથાઓમાં વપરાતી સમૃદ્ધ, વર્ણનાત્મક ભાષા બાળકોને તેમનો શબ્દભંડોળ વધારવામાં અને ભાષાની સમજણ સુધારવામાં મદદ કરે છે. જેટલી વધુ વાર્તાઓ તેઓ સાંભળે છે, તેટલી વધુ તેઓ ભાષાકીય પેટર્ન શોષી લે છે, જે મૌખિક બુદ્ધિ અને સંચાર કૌશલ્યોને ટેકો આપે છે.

૫. નૈતિક અને આચરણશાસ્ત્રીય તર્ક:

પરીકથાઓ ઘણીવાર નૈતિક પાઠો ધરાવે છે, જેમ કે "સિન્ડ્રેલા"માં દયાનું મૂલ્ય અથવા "ધ ગૂસ ધેટ લેઇડ ધ ગોલ્ડન એગ્સ"માં લોભના પરિણામો. આ વાર્તાઓની ચર્ચા બાળકોને નીતિશાસ્ત્ર અને મૂલ્યો પર વિચારવા પ્રોત્સાહિત કરે છે, જે ઉચ્ચ-સ્તરના વિચારની ક્ષમતાને પ્રોત્સાહન આપે છે.

૬. જથ્થો અને પુનરાવર્તન:

ઉક્તિનો બીજો ભાગ—"વધુ પરીકથાઓ વાંચો"—પુનરાવર્તન અને સાતત્ય પર ભાર મૂકે છે. વાર્તાઓનો વારંવારનો સંપર્ક જ્ઞાનાત્મક, ભાવનાત્મક અને ભાષાકીય લાભોને મજબૂત કરે છે, જે બાળકોને આ કૌશલ્યોને વધુ ઊંડાણપૂર્વક આત્મસાત કરવાની મંજૂરી આપે છે. તે એ પણ સૂચવે છે કે સાહિત્ય સાથે સતત સંપર્ક શીખવાની અને જિજ્ઞાસાની આદત બનાવે છે, જે ઉચ્ચ બુદ્ધિમત્તા સાથે સંકળાયેલા લક્ષણો છે.

૭. સાંસ્કૃતિક અને ઐતિહાસિક સંદર્ભ:

પરીકથાઓ ઘણીવાર સાંસ્કૃતિક ડહાપણ અને આદિ પ્રકારો ધરાવે છે, જે બાળકોને વિશાળ માનવીય અનુભવો સાથે જોડે છે. આ સંપર્ક તેમને વિશ્વની વધુ ગહન સમજણ વિકસાવવામાં મદદ કરે છે, જે બૌદ્ધિક ઊંડાણમાં યોગદાન આપે છે.

ટૂંકમાં, આ ઉક્તિ ભારપૂર્વક જણાવે છે કે પરીકથાઓ માત્ર મનોરંજન નથી, પરંતુ બૌદ્ધિક અને ભાવનાત્મક વિકાસ માટે શક્તિશાળી સાધનો છે. તેનું વધુ વાંચન આ લાભોને વધારે છે, જે બાળકના મનને સર્જનાત્મક, વિચારશીલ અને સહાનુભૂતિપૂર્ણ રીતે વિચારવા માટે પોષે છે—જે ગુણો "ખૂબ જ બુદ્ધિશાળી" વ્યક્તિને વ્યાખ્યાયિત કરે છે. જો કે આ ઉક્તિ પ્રક્રિયાને સરળ બનાવે છે (બુદ્ધિમત્તા ઘણા પરિબળો દ્વારા આકાર પામે છે), તે બાળવિકાસમાં વાર્તા કહેવાની અનન્ય ભૂમિકાને ઉજાગર કરે છે.

#AlbertEinstein #FairyTales #Intelligence